حمل و نقل کالا با کشتی یکی از رایجترین روشهای حمل و نقل کالا در جهان است. به همین دلیل تعجبی هم ندارد که برای ساخت کشتیهای مناسب و امن تدابیر بسیاری اندیشیده شود و موارد مخصوص خودش را داشته باشد. مانند همه سازههای دیگر، در این جا هم استیل نقش بسیار مهمی را بازی میکند. ورقهای دریایی نوعی ورق استیل است که به صورت گسترده در صنایع دریایی و کشتی سازی از آن بهره برده میشود. این ورق انواع مخصوص خودش را دارد و تنوع بالایی هم در ساخت آن وجود دارد. در ادامه بیشتر با ورق دریایی و ویژگیهای مختلف آن آشنا میشویم.
ورق دریایی و انواع آن چیست؟
ورق فولاد دریایی یک نوع ورق فولادی ویژه است که منحصراً برای صنایع دریایی و به خصوص کشتی سازی استفاده میشود. از آن جایی که کشتیها در محیطهای دریایی استفاده میشوند، نسبت به ورقهای معمولی استیل نیازهای ویژهتری دارند که از جمله آنها میتوان به مقاومت در برابر آب و هوای خشن، مقاومت در برابر خوردگی و استحکام بالا و موارد مشابه اشاره کرد. بنابراین، انتخاب مواد این نوع از ورق و کاربرد آن بسیار مهم است و نقش مهمی در کارایی و دوام کشتیها و سایر سازههای دریایی دارد.
انواع ورقهای دریایی
انواع مختلف ورق-دریایی دارای ترکیبات شیمیایی متفاوتی با سطوح مختلف کربن، منگنز، سیلیکون، گوگرد، فسفر و سایر عناصر هستند. بنابراین قبل از هرچیزی باید اطمینان حاصل کنید که ترکیب فولادی که انتخاب میکنید برای کاربرد خاص شما مناسب است. انواع این نوع ورق آهن را میتوان در دسته بندیهای زیر جای داد:
- استیل ساختاری بدنه با مقاومت معمولی: این نوع فولاد برای کاربردهای عمومی کشتی سازی استفاده میشود و دارای حداقل استحکام تسلیم ۲۳۵ مگاپاسکال است.
- فولاد ساختاری بدنه با استحکام بالا: این مدل از ورقها برای کاربردهای سختتر کشتیسازی استفاده میشود و دارای حداقل استحکام تسلیم بالاتری نسبت به فولاد استحکام معمولی است که معمولاً بین ۲۷۵ تا ۴۶۰ مگاپاسکال قرار میگیرد.
- فولاد سازه دریایی: این گرید از فولاد برای ساخت سکوهای دریایی و سایر سازههای دریایی که در معرض بارهای شدید و شرایط محیطی هستند استفاده میشود. این فولاد دارای حداقل استحکام تسلیم بالاتری نسبت به موارد قبلی است که معمولا بین ۳۹۰ تا ۶۹۰ مگاپاسکال را در بر میگیرد.
استانداردهای تولید
استانداردها و گریدهای مختلفی برای تولید ورق دریایی وجود دارد که بر اساس ویژگیهای مختلفی مانند ترکیب شیمیایی مورد نیاز، دمای کاری، استحکام تسلیم لازم و موارد مشابه تعیین میشود. به طور مثال میتوان به گریدهای A تا D اشاره کرد که به دمای کاری این ورقها برمیگردند و استحکام تسلیم یکسان دارند. همچنین یکی از معروفترین گریدهای مورد استفاده در ایران گرید A36 است که مشخصات آن را میتوانید در جدول زیر مشاهده کنید.
| کربن | منگنز | گوگرد | سیلیسیم | مس | فسفر | استحکام کششی نهایی |
| ۰.۲۵-۰.۲۹٪ | ۰.۸-۱.۲٪ | حداکثر ۰.۰۳٪ | ۰.۱۵-۰.۴٪ | ۰.۲٪ | حداکثر ۰.۰۳٪ | ۴۰۰-۵۰۰ مگاپاسکال |
چگونه تولید می شود؟
ورق دریایی را میتوان به روشهای مختلفی تولید کرد. یکی از رایجترین روشها فرآیند نورد گرم است که منجر به تولید یک ورق یکنواخت و سازگار با پایداری ابعادی عالی میشود. همچنین امکان کنترل ویژگیهای مختلف مانند ضخامت و ابعاد در این روش بسیار راحت است و میتوان بسته به نیاز و کاربرد طیف وسیعی از ورق آهن را تولید کرد.
چگونگی محاسبه وزن ورق دریایی
در بسیاری از موارد برای محسابات نیاز است که وزن ورق که در این جا ورق دریایی است، در نظر گرفته شود. با این وجود در مشخصات ورق معمولا به وزن اشاره نمیشود و تنها ابعاد مشخص هستند. با این وجود خیلی راحت میتوان با داشتن ابعاد هر ورقی وزن آن را هم محاسبه کرد. تنها کاری که باید انجام دهید این است که در درجه اول طول و عرض و ضخامت ورق را بر حسب متر در هم ضرب کنید و آن را تقسیم بر ۱۰۰۰ کنید. حالا باید عدد به دست آمده را در چگالی ورق ضرب کنید. عدد چگالی برای هر ماده و هر ترکیبی متفاوت است، اما ورق استیل چگالی حدود ۷.۸ دارد. با ضرب در این عدد میتوانید وزن را بر حسب کیلوگرم به دست آورید.
مزیت های ورق دریایی
چرا ورق دریایی نسبت به سایر مدلهای ورق استیل برای استفاده در شرایط آبی بهتر است و چه ویژگیهای مهمی دارد؟ موارد زیر مهمترین مزایای ورق دریایی هستند که آن را برای استفاده در بدنه کشتی و سازههای آبی مناسب میکند:
- ورق دریایی نسبتا سبک است، به همین دلیل هم نه تنها بار بدنه را کاهش میدهد بلکه ظرفیت حمل بار کشتی را بالا میبرد.
- ورق دریایی دارای استحکام و چقرمگی عالی است که بدنه را در برابر ضربه مقاوم کرده و به آن دوام بسیار خوبی میبخشد.
- استحکام کششی عالی در ورقهای دریایی مشاهده میشود که یکپارچگی ساختاری کشتیها را حتی در شرایط دریای ناهموار تضمین میکند.
- علاوه بر موارد ذکر شده، صفحات فولادی دریایی مقاومت فوقالعادهای در برابر خوردگی، سایش و ضربه از خود نشان میدهند و عمر مفید بیشتری را ارائه میکنند.
کاربردهای ورقهای کشتی سازی
قبل از هر چیزی همانطور که از نامش هم حدس میزنید، ورق دریایی به صورت گسترده در صنایع کشتی سازی مورد استفاده قرار میگیرد. به صورت خاص، از این نوع ورق فولاد به عنوان ماده اصلی تشکیل دهنده بدنه و برای ساخت صفحه دیواره داخلی و خارجی بدنه استفاده میشود که میتواند استحکام و پایداری کلی بدنه را تضمین کند.
همچنین از ورق فولادی دریایی برای ساخت صفحه پایین و عرشه بدنه استفاده میشود که میتواند فشار عظیم آب دریا و محموله را برای اطمینان از ناوبری ایمن کشتی تحمل کند.
انتخاب مواد ورق فولادی دریایی به قسمتهای مختلف کشتیسازی و استفاده از کشتی مربوط میشود. به عنوان مثال، استیل با استحکام تسلیم بالا برای اجزای اصلی بدنه کشتی و قطعات باربر بالا مناسب است که میتواند استحکام و پایداری بدنه کشتی را بهبود بخشد. در مورد قطعاتی که تقاضای بالایی برای جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی دارند (مانند صفحه دیواره بیرونی بدنه و صفحه زیرین کشتی)، معمولا ورق فولادی ضد زنگ با مقاومت در برابر خوردگی مورد استفاده قرار میگیرد. البته به جز کشتی، از این ورق میتوان برای سازههای دیگر ساکن در آب هم استفاده کرد.
استعلام قیمت و خرید ورق آهن از آهن آکس
خرید ورق آهن در میان تنوع بالای این ورق چندان راحت نیست، مخصوصا اگر به دنبال کیفیت و قیمت خوب و متناسب هم باشید. در درجه اول با تعیین ویژگیهای مد نظر، میزان بار و نوع محیط مورد استفاده و همچنین ابعاد، به دید روشنتری از آن چه مد نظر دارید برسید. سپس میتوانید از مراجع معتبر مانند آهن اکس استعلام بگیرید و با انتخاب گزینه مد نظر، یک خرید راحت و امن را تجربه کنید.
جمع بندی
ورق دریایی یکی از پرکاربردترین ملزومات در صنایع و سازههای دریایی و به خصوص استفاده برای ساخت بدنه کشتیها و سازههای آبی است. این نوع ورق نوعی ورق استیل است که البته شرایط ساخت پیچیده و عجیبی ندارد، اما از تنوع بالایی بهره میبرد.
به همین دلیل هم مهم است که برای انتخاب ورق آهن از قبل مواردی همچون کاربرد مد نظر و ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی لازم را در نظر بگیرید تا بتوانید بهترین استفاده را از ورق فولادی را داشته باشید.