ورقه‌های فولادی در اشکال، مشخصات و کاربردهای بسیاری وجود دارند. هر کدام از آن‌ها دارای خواص منحصر به فردی هستند که آن را برای صنعت خاصی مناسب می‌سازد. به همین دلیل است که این ماده فلزی معمولا در ساخت وسایل نقلیه، لوازم خانگی، قطعات هوافضا، قطعات الکترونیکی و غیره استفاده می‌شود. برای این که بتوان از ورق‌های فولاد در صنعت‌های مختلف استفاده کرد، باید ترکیب شیمیایی آن را تغییر داد. به این کار، نورد می‌گویند که فرآیندی برای بهبود شکل، یکنواختی و خواص مکانیکی مواد فولادی است. حال دو دسته اصلی فولاد نورد وجود دارد؛ فولاد نورد سرد و فولاد نورد گرم.
هر کدام از این ورقه‌ها دارای ویژگی‌های خاصی است که ما در این مقاله به توضیح ویژگی‌ها و کاربردهای فولاد نورد سرد یا همان ورق روغنی پرداخته‌ایم.
فولاد نورد سرد یا ورق روغنی سرد چیست؟
وقتی نام فولاد را می‌شنوید، اولین چیزی که به ذهنتان می‌رسد چیست؟ افکار بسیاری از مردم به ساخت و ساز معطوف می شود، جایی که تیرهای فولادی اساس آسمان خراش‌ها هستند. برخی دیگر ممکن است بخش خودرو را به یاد بیاورند، جایی که فولاد ممکن است تا 60 درصد از وزن کل خودرو را تشکیل دهد. حقیقت این است که فولاد، به اشکال مختلفی، بیشتر اوقات در اطراف ما است. در خانه‌های ما، سازه‌ها و حتی وسایل نقلیه ما.
در اصل، فولاد نورد سرد همان ورق روغنی گرم است که تحت پردازش بیشتر قرار گرفته است. نورد شامل طیف وسیعی از فرآیندهای درگیر در تشکیل فولاد، از جمله تراشکاری، سنگ زنی و پرداخت است. سایر عملیات‌ها، فولاد نورد گرم موجود را به یک محصول تصفیه شده‌تر تغییر می‌دهد که در طی آن ورق سرد روغنی پدید می‌آید. اصطلاح «نورد سرد» اساسا برای فولادهایی که تحت فشار قرار گرفته‌اند، به کار می‌رود.
فرآیند نورد سرد
حال، فرآیند نورد سرد شامل نورد فولاد در دمای اتاق یا پایین‌تر است که با کاهش همزمان ضخامت آن استحکام و پایداری می‌بخشد. فولاد نورد سرد به دلیل چکش‌خواری و دوام در بسیاری از فرآیندهای صنعتی برای کاربردهای مختلف باارزش است.
این به ویژه برای اجزای محصولی که نیاز به تلرانس فشرده و همچنین مواردی که نیاز به سطح پرداخت بهتری دارند، مفید است. علاوه بر این، اغلب ارزان‌تر از سایر انواع فولاد است و آن را به گزینه‌ای جذاب برای کسب‌وکارهای با بودجه کم تبدیل می‌کند.
مشخصات فنی فولاد نورد سرد
فولاد نورد سرد معمولا از آهن و کربن تشکیل شده است. مقدار کربن موجود در آلیاژ به درجه و کاربرد بستگی دارد. گریدهای بالاتر مقادیر بیشتری کربن به منظور افزایش استحکام و دوام خواهند داشت. بسته به کاربرد، ممکن است عناصر دیگری مانند نیکل یا کروم برای افزایش بیشتر خواص فولاد نورد سرد اضافه شود.
روش تولید ورق روغنی
در ادامه شرح خواهیم داد که یک ورق سرد روغنی در کارخانه چگونه ساخته می‌شود:
- فشرده‌سازی آلیاژ فلزی
فرآیند نورد سرد یک آلیاژ فلزی، با شکل‌دهی ورق فلز یا سیم پیچ نواری شروع می‌شود. این مواد در غلتک‌های بزرگی قرار می‌گیرند که آن را به سمت پایین و تحت فشار بسیار بالایی فشرده می‌کنند. بسته به میزان فشرده سازی، خواص مکانیکی و سختی متفاوتی در محصول نهایی حاصل می‌شود.
ضخامت یک ورقه فولادی را با کاهش دما و با استفاده از سازه‌های آسیاب‌مانندی کاهش داده و به مقدار دلخواه درمی‌آورند. ورق‌ها روی این سازه‌های آسیاب‌مانند به صورت عمودی روی هم چیده شده و توسط موتورهای بزرگ دوباره فشرده می‌شوند. موتورها به سختی کار می‌کنند تا فشرده سازی شدیدی روی فلز اعمال شود.
در واقع، رول‌های فولادی که از طریق نورد گرم تولید شده بودند، در این آسیاب‌ها قرار گرفته و با عبور از آن‌ها نازک‌تر می‌شوند. هنگامی که فلز از غلتک‌های آسیاب‌مانند عبور کرد و به ضخامت مورد نظر خود رسید، شکل‌دهی آن تقریبا تمام می‌شود، اما هنوز به عنوان یک ورق روغنی سرد قابل استفاده نیست.
- دادن گرمای بالا به ورق‌های روغنی
در این مرحله از فرآیند، به دلیل این که فلز را در دمای سرد تولید کرده‌اند با وجود داشتن استحکام بالا، ممکن است کمی شکننده باشد. برای نرم شدن فولاد باید در دمای بالاتر آنیل شود تا کار با آن کمتر دشوار باشد. هنگامی که فلز آنیل شد، استفاده از آن در بسیاری از کاربردها آسان‌تر است، زیرا می‌تواند خم شود و شکل بگیرد.
- آسیاب معکوس
استفاده از آسیاب معکوس در همه روش‌های تولید ورق روغنی سرد کاربرد ندارد، با این حال برخی از کارخانه‌ها از این روش استفاده می‌کنند. در روش آسیاب معکوس ورق فولادی را بین سنبه‌ها بارها و بارها به عقب و جلو می‌برند. این باعث کاهش ضخامت نوار روغنی شده تا جایی که به ضخامت مورد نظر برسد. ضخامت فلز را می‌توان این طریق بین 60 تا 80 درصد کاهش داد و سپس از آن در تولید کالاهای مصرفی یا برای استفاده در صنایع دیگر استفاده کرد.
کاربردهای ورق روغنی
ورق روغنی سرد برای کارهایی که نیاز به دقت بالایی دارند، عالی است. زمانی که صنعتگرن قصد دارند ابزاری باظرافت بسازند، معمولا از این نوع ورق‌ها استفاده می‌کنند.
کشسانی و استحکام خوب این ورق‌ها، آن‌ها را برای استفاده در طیف گسترده‌ای از مبلمان فلزی و لوازم خانگی مناسب می‌کند؛ به عنوان مثال، این فلز در کمدهای مدارس و کمدهای بایگانی کاربرد فراوانی دارد. همچنین مصالح ساختمانی که برای گاراژها، سازه‌های صنعتی و سوله‌های فولادی استفاده می‌شود نیز از این نوع ورق‌ها هستند. بیایید به برخی از کاربردهای دیگر ورق روغنی سرد نگاهی بیندازیم:
- ابزار دست
ورق روغنی سرد یک انتخاب عالی برای ابزارهای دستی و ماشینی، مانند مته‌ها و کلیه وسایل جعبه ابزار، است. از ویژگی‌های این فولاد می توان به سختی بالای مواد آن اشاره کرد که آن را در برابر مسطح شدن و تغییر شکل مقاوم می‌کند. همچنین در برابر شکستگی، سایش و فرسایش نیز مقاوم است.
- صنعت ساخت و ساز
ورق روغنی در صنعت ساختمان‌سازی، به ویژه برای شناژها یا قالب ساختمان، تقاضای زیادی داشته است. اسکلت فولادی نورد سرد نسبت به دیگر ورق‌های فولادی رقیب خود قوی‌تر و در عین حال سبک‌تر است. اسکلت‌های فولادی ساخته شده از ورق روغنی سرد، اخیرا مصالح انتخابی برای ساختمان‌های چند طبقه مانند مجتمع‌های مسکونی، متل‌ها و خوابگاه‌ها بوده است.
- لوازم خانگی
این ورق‌ها برای استفاده در لوازم خانگی و مبلمان نیز مناسب هستند. وسایل روشنایی اغلب با استفاده از فولاد نورد سرد به دلیل خواص شگفت انگیز آن ساخته می‌شوند. این فولاد در وسایلی که نیاز به دقت بالایی دارند عملکرد فوق العاده‌ای را ارائه می‌دهد. فولاد نورد سرد یک گزینه عالی در دکوراسیون خانه است؛ زیرا به خوبی با سطوح مختلف، رنگ‌ها و طرح‌ها هماهنگ می‌شود.
این ماده بادوام تقریبا در تمام لوازم خانگی به عنوان قطعات و اجزای آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. یخچال و فریزر، واشر و خشک کن و برخی از مایکروویوها نمونه‌هایی از دستگاه‌های ساخته شده با ورق روغنی سرد هستند. همچنین این ورق‌ها در آبگرمکن‌ها، ماشین‌های چمن زنی و سخت افزار کامپیوتر نیز یافت می‌شود.
- وسایل دکوری منزل
فولاد برای مدت طولانی یک ماده محبوب برای طراحی معماری و خانه بوده است. فولاد نورد سرد به طور گسترده‌ای برای ساخت عناصر طراحی خانه مانند براکت‌ها، اتصالات لامپ و اجزای دستگاه استفاده می‌شود.
مزایای ورق روغنی چیست؟
یکی از مزایای اولیه استفاده از فولاد نورد سرد این است که استحکام و سختی بالایی در مقایسه با فلزات دیگر مانند آلومینیوم یا برنج دارد. علاوه بر این، انعطاف پذیری بسیار خوبی دارد که به آن اجازه می‌دهد به راحتی به اشکالی مانند لوله یا میله بدون از بین بردن هیچ گونه استحکامی تبدیل شود. این امر فولاد نورد سرد را برای کاربردهایی که به اشکال پیچیده یا جزئیات پیچیده نیاز دارند، مناسب می‌سازد.
به طور کلی ورق روغنی سرد مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی عناصر محیطی مانند آب، آب شور، اسیدها و غیره دارد. این باعث می‌شود آن را برای برنامه‌های در فضای باز که در آن قرار گرفتن در معرض این عناصر محتمل است، ایده آل باشد.
انواع ورق روغنی
ورق روغنی سرد یا همان ورق فولاد نورد سرد در انواع مختلفی وجود دارد که هر کدام از آن‌ها برای صنایع خاصی کاربرد دارند. برای این که بتوانید بهترین ورق فولادی را برای کار انتخاب کنید، لازم است انواع آن را بشناسید. لازم به ذکر است که انواع ورق روغنی یا ورق فولادی براساس سختی کلی فولاد طبقه بندی می‌شوند. انواع ورق روغنی به شرح زیر هستند:
ورق روغنی تجاری
ورق روغنی تجاری یکی از رایج‌ترین نوع فولاد است که معمولا برای وسایلی که نیاز به کشیدگی یا خمیدگی نداشته باشند مورد استفاده قرار می‌گیرد. توجه داشته باشید که کشیدگی، در اصل شکل پذیری یا نرمی ساختاری ورق فولاد است.
اگر بخواهید به خم کردن یا شکل دادن به فولاد فکر کنید، هرچه فولاد سخت‌تر باشد (یا هر چه راکول بالاتر باشد)، فولاد محکم‌تر خواهد بود. بسیاری از محصولات تجاری مورد استفاده در صنعت خودرو و مبلمان از ورق روغنی تجاری تولید می‌شوند.
ورق روغنی کششی
ورق روغنی کششی دارای کشش پذیری بالاتری نسبت به گریدهای تجاری است. فولاد کششی فولاد نرم‌تری است که معمولا حاوی کمتر از 05/0 درصد کربن است. اگر محصول مشتری به توانایی خم شدن یا شکل دهی متوسط در فرآیند تولید نیاز داشته باشد، طراحی انتخاب مناسبی خواهد بود.
ورق روغنی کشش عمیق
ورق روغنی کشش عمیق برای وسایلی در نظر گرفته می‌شود که نیاز به کشیدگی یا خمیدگی بسیار زیادی داشته باشند. این ورق‌ها را معمولا در قوطی‌های فلزی کنسروها دیده‌اید.
قیمت و خرید ورق روغنی
قیمت ورق روغنی سرد به موارد بسیاری مانند طول، عرض، ضخامت و همچنین کارخانه تولید کننده آن بستگی دارد. بسته به این که چه ورقی با چه ابعاد و ضخامتی می‌خواهید، قیمت‌ها متفاوت هستند.
کارخانجات تولیدکننده ورق روغنی سرد در ایران
ورق روغنی سرد در صنعت فولاد کاربردهای بسیاری دارد. این ورق‌ها در مواردی مانند ساختمان‌سازی، تولید خودرو و حتی لوازم خانگی کاربرد بسیاری دارند. پس بدیهی است که در ایران، کارخانجات بسیاری دست به تولید آن بزنند. کارخانه‌هایی همچون کارخانه آهن اکس که یکی از قدیمی‌ترین کارخانه‌های فروش ورق روغنی است، در ایران باکیفیت‌ترین ورق‌های روغنی کشور را تولید می‌کنند.
مزایای خرید از آهن اکس
شرکت توسعه آهن آکس زیر مجموعه شرکت کاررس که در سال 1364 تاسیس شد، بوده و از شرکت‌های پیمانکاری کشور در حوزه صنعت نفت و گاز است. این شرکت علاوه بر وارد کردن فولاد و تامین نیازهای کشور، سال‌ها است که به فروش کالاهای فولادی از جمله ورق نورد سرد، شمش آلومینیوم و غیره پرداخته است. آهن آکس با در نظر گرفتن نیاز مشتری، بهترین مشاوره را در خرید ایمن و آسان خواهد داد.
کلام آخر
ورق نورد سرد یک ماده اولیه فوق‌العاده و همه‌کاره است که به دلیل استحکام، سختی، شکل‌پذیری، مقاومت در برابر خوردگی و غیره، می‌تواند در صنعت‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرد. چه به دنبال یک ماده بادوام برای ساخت روکش وسایل باشید یا چیزی که بتوانید آن را شکل داده و وسایل کوچک و باجزئیات را بسازید، فولاد نورد سرد ممکن است مناسب باشد. می‌توانید از سایت آهن اکس این ماده پرکابرد را خریداری کنید.