در دنیای گسترده ورق‌های فولادی، ورق اکسین به عنوان یکی از باکیفیت‌ترین انواع ورق سیاه شناخته می‌شود. این ورق آهن که توسط کارخانه فولاد اکسین اهواز تولید می‌شوند، نام خود را از همین کارخانه گرفته‌اند. در حالی که اغلب ورق‌های فولادی بر اساس پوشش سطحی یا آلیاژ دسته‌بندی می‌شوند، ورق اکسین بر اساس تولیدکننده آن شناسایی می‌شود. کارخانه فولاد اکسین اهواز، واقع در شهر اهواز، به عنوان یکی از تولیدکنندگان برجسته ورق‌های فولادی باکیفیت، محصولات خود را به صنایع مختلفی مانند نفت، گاز، پتروشیمی، دریانوردی و ماشین‌سازی عرضه می‌کند. این کارخانه با بهره‌گیری از تجهیزات نوین در زمینه تولید ورق، انواع محصولات فولادی از جمله ورق سیاه اکسین را با کیفیت بالا تولید می‌کند. برای آشنایی بیشتر با ورق اکسین و ویژگی‌های آن، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
ورق اکسین و انواع آن
ورق اکسین، همان ورق سیاه است که توسط کارخانه‌ی اکسین و کاویان اهواز تولید و به بازار عرضه می‌شود. این ورق‌ها از دسته‌ی ورق‌های سیاه هستند و با استفاده از فرآیند نورد گرم ساخته می‌شوند. در ایران، تنها یک کارخانه وجود دارد که فرآیند تولید اسلب و ورق را به صورت کامل انجام می‌دهد، و آن کارخانه فولاد مبارکه اصفهان است. سایر کارخانه‌ها شمش‌های فولادی را از منابع دیگر خریداری کرده و سپس آن‌ها را به خط تولید ورق خود وارد کرده و فرآیند تولید را ادامه می‌دهند.
کارخانه فولاد اکسین، همانند سایر کارخانه‌های تولید کننده محصولات فولادی، انواع مختلفی از محصولات را تولید و به بازار عرضه می‌کند. یکی از این محصولات، ورق سیاه اکسین با ضخامت‌های زیاد است. این ورق‌ها با دو آلیاژ مختلف ST37 و ST52 تولید می‌شوند. آلیاژ ST37 و ST52، به ترتیب نشان دهنده‌ی دو نوع مشخص از ورق‌های فولادی هستند که توسط این کارخانه تولید می‌شوند.
ورق اکسین ST37
در این آلیاژ، درصد کمتری از عنصر فلزی کربن به کار رفته است که باعث می‌شود جوش پذیری آن مطلوب باشد، اما مقاومت آن کمتر از مدل ST52 باشد. به همین دلیل، به ورق‌های ST37، معمولاً «ورق نرم» نیز گفته می‌شود. این ورق‌ها برای مصارف ساختمانی و تولید انواع پروفیل‌های باز و بسته‌ی ساختمانی استفاده می‌شوند.
ورق اکسین ST52
عناصر سیلیسیم و منگنز، به ورق ST52 مقاومت بالایی می‌دهند و به همین دلیل این ورق به عنوان “ورق سخت” شناخته می‌شود. وزن این ورق نسبت به ورق ST37 تفاوت چندانی ندارد، اما استحکام بیشتری دارد. به همین دلیل، در محاسباتی که نیاز به وزن کمتری دارند، استفاده می‌شود و در نتیجه، سازه‌هایی با وزن کمتر و سبک‌تر برای ساخت و ساز ایجاد می‌شود.
تفاوت ورق ST37 و ST52
عددی که بعد از عبارت ST قرار می‌گیرد، بر اساس استاندارد DIN 17100 نشانگر میزان تقریبی کمترین استحکام کششی بر مبنای یک دهم است. به این معنی که عدد 37 را در 10 ضرب می‌کنیم و حداقل استحکام کششی فولاد به اندازه 370 مگاپاسکال مشخص می‌شود. ورق ST37 خواص شکل پذیری خوبی داشته و ضخامت آن از 2 میلیمتر تا 16 میلیمتر متغیر است، که انتخابی مناسب برای ساخت پروفیل‌های ساختمانی است. ورق سیاه اکسین ST52 از فولاد کم کربن تولید شده و در برابر خمش استحکام بالایی دارد. این نوع در مقایسه با ورق سیاه ST37، جوش پذیری کمتری دارد و انتخابی مناسب برای تولید دستگاه‌های صنعتی است.
مزایا و معایب ورق ST37 و ST52
| مزایا و معایب ورق ST37 | مزایا و معایب ورق ST52 |
|
مزایا: این ورق‌ها از مزایای وزن کم، قابلیت جوش پذیری و انعطاف بالا، استحکام کششی مناسب و قیمت منصفانه برخوردارند. معایب: ورق ST37 در برابر خوردگی و اکسیداسیون مقاومت پایینی دارد، به همین دلیل نیاز است که با استفاده از روش گالوانیزاسیون پوشش داده شود تا مقاومت آن در برابر خوردگی افزایش یابد. |
مزایا: ورق ST52 از مزایای قابلیت تحمل وزن بالا، استحکام پیچشی و خمشی زیاد، مقاومت قابل قبول در برابر سختی و سایش، مقاومت در برابر ضربه، هدایت الکتریکی بالا، مقاومت در برابر خوردگی و اکسیداسیون، قابلیت ماشینکاری و پرسکاری زیاد، نقطه جوش بالا و انعطاف پذیری قابل قبول برخوردار است. معایب: یکی از معایب این ورق نیاز به انجام تست غیر مخرب اولتراسونیک جهت بررسی و کنترل کیفیت قبل از استفاده است. این تست با استفاده از امواج فرابنفش، عیوب سطحی و زیر سطحی ورق را مانند ترک و خلل و فرج را به خوبی آشکار می‌کند. اما انجام این تست می‌تواند هزینه‌های اضافی و مازادی را برای انجام آن به دنبال داشته باشد. |
مشخصات ورق اکسین
محصولات تولیدی اکسین از ورق‌های فولادی تشکیل شده‌اند که دارای ویژگی‌هایی همچون مقاومت بالا در برابر خوردگی، استحکام کششی، مقاومت خمشی و در کل دوام بالا هستند. این ورق‌ها در کاربردهای متنوعی مانند ساخت خطوط لوله انتقال نفت و گاز با قطر بالا، مخازن فشار قوی نفت و سیالات گاز، دیگ‌های بخار صنعتی، صنایع کشتی سازی، و سازه‌ها و ساختمان‌هایی که به خواص مکانیکی خاصی نیاز دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است که استحکام کششی ورق آهن اکسین پس از عملیات حرارتی می‌تواند تا 1200 نیوتن بر میلیمتر مربع افزایش یابد و تنش تسلیم تا 1000 نیوتن بر میلیمتر مربع نیز می‌رسد. به طور کلی محصولات ورق کارخانه اکسین به شرح زیر می‌باشد.
- ورق‌های فولادی بویلرها و مخازن تحت فشار
- ورق‌های فولادی خطوط انتقال نفت و گاز
- ورق‌های فولادی با چقرمگی مناسب
- ورق‌های فولادی جهت کشتی سازی
- ورق‌های فولادی ساختمانی معمولی
- ورق‌های فولادی ساختمانی نرمالیزه
- ورق‌های فولادی ساختمانی با نورد ترمومکانیکال
- ورق‌های فولادی ساختمانی با مقاومت به خوردگی مناسب
- ورق‌های فولادی مقاوم به سایش و با استحکام تسلیم بالا (کوتنچ و تمپر شده)
کاربرد ورق اکسین
ورق اکسین به دلیل ابعاد، ضخامت‌ها و سایزهای خاصی که دارد، برای کاربردهای خاصی مناسب است. اکثر مصرف کنندگان عمومی به طور معمول به دنبال ورق‌های اکسین نمی‌روند، مگر آنکه به دنبال ورق سیاه اکسین سفارشی باشند. با این حال، کاربردهای رایج ورق اکسین شامل موارد زیر می‌شود:
- ساخت اتومبیل و صنعت خودرو سازی
- ساخت ماشین‌آلات صنعتی و نیمه صنعتی
- ساخت ماشین‌های سنگین حمل و نقل
- صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
- ساخت انواع کشتی‌های نظامی یا غیر نظامی
- ساخت برخی از لوله‌ها با ضخامت بالا و ابعاد خاص
استاندارد ورق اکسین
استاندارد ورق‌های فولادی اکسین، شامل موارد زیر می‌شود:
- استاندارد مدیریت کیفیت 9001:2008 ISO
- استاندارد مدیریت زیست محیطی 2004:14001 ISO
- استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای 18001:2007 OHSAS
- استاندارد مدیریت کیفیت، رضایتمندی مشتری، راهنمایی‌هایی جهت اصول رفتاری سازمان 10001:2007 ISO
- استاندارد مدیریت کیفیت، رضایتمندی مشتری، راهنمایی‌هایی برای رسیدگی به شکایات در سازمان‌ها 10002:2014 ISO
- گواهینامه انطباق محصول با الزامات ایمنی و سلامتی اتحادیه اروپا CE
- گواهینامه تایید فرآیند ساخت از موسسه رده بندی ایرانیان ICS
نحوه تولید ورق‌های فولادی کارخانه اکسین
تولید ورق سیاه اکسین از طریق فرآیند نورد گرم انجام می‌شود. مواد اولیه برای تولید این ورق‌ها اسلب فولادی با ترکیب شیمیایی و عرض مشخص، که بر اساس گرید نهایی است، استفاده می‌شود. این اسلب‌ها از کارخانجات تولید کننده اسلب در کشور تهیه شده و به کارخانه اکسین ارسال می‌شوند. در ابتدا، اسلب‌ها به کوره‌های پیش‌گرم وارد می‌شوند و همراه با چهار بخش رکوپراتیو، پیش‌گرمایش، گرمایش و هم‌دما سازی می‌شوند تا حرارت بگیرند و برای فرآیند نورد آماده شوند.
سپس وارد بخش پوسته زدایی می‌شوند تا پوسته‌های اکسیدی که بر روی اسلب‌ها در نتیجه حرارت بالا ایجاد شده‌اند، پاک شوند. این عمل همچنین فرآیند نورد را بهبود می‌بخشد و سطح اسلب‌ها را آماده می‌کند.
در مرحله بعدی، اسلب‌های تمیز شده وارد بخش نورد می‌شوند تا توسط غلطک‌های خاصی که حرکت رفت و برگشتی دارند، ضخامت آن‌ها کاهش یابد. این مرحله شامل سیستم HAGC برای اندازه گیری و تنظیم ضخامت شیت‌ها بین غلطک‌ها است. همچنین در این بخش، دستگاه XRAY برای اندازه گیری پیوسته ضخامت شیت‌ها استفاده می‌شود. یک تجهیز دیگر هم با داشتن اشعه گاما وظیفه کنترل طول، عرض و ضخامت ورق را در طول فرآیند نورد دارد. پس از رسیدن شیت‌ها به ضخامت مورد نظر، توسط تجهیزات خنک کننده در واحد کولینگ، حرارت آن‌ها کاهش می‌یابد و خواص مکانیکی و دانه بندی آن‌ها نیز تنظیم می‌شود. در بخش بعدی، با استفاده از دستگاه موج‌گیر، سطح ورق اکسین به طور کامل صاف می‌شود. همچنین، دستگاه تست غیرمخرب آلتراسونیک برای کنترل کیفیت، خلل‌ها، فرج‌ها و عیوب شیت‌ها به خوبی به کار می‌رود. در نهایت، شیت‌ها توسط دستگاه‌های لبه زن و قیچی تقسیم شده و مطابق با سفارش خریداران برشکاری می‌شوند. سپس با استفاده از پایلر، به انتهای خطوط تولید منتقل می‌شوند و مجدداً بسته بندی شده و پس از لیبل گذاری، به انبار منتقل می‌شوند.
نکات قبل و بعد از خرید ورق‌های اکسین
| نکات قبل از خرید ورق اکسین | نکات بعد از خرید ورق اکسین | ||
| اطلاعات در مورد ویژگی‌های ورق | قبل از خرید، باید با ویژگی‌های مورد نیاز ورق مورد نظر خود، مانند ضخامت، ابعاد، و خواص مکانیکی آشنا شوید. | هزینه باربری | بررسی کنید که هزینه باربری و انتقال ورق اکسین به مقصد نهایی چقدر است و آیا در بودجه شما منعکس شده است یا خیر. |
| شناخت کارخانه تولیدی | اطمینان حاصل کنید که کارخانه تولیدی ورق اکسین دارای استانداردهای کیفیت و تولید مطلوب است. | تجهیزات مناسب برای تخلیه | اطمینان حاصل کنید که تجهیزات مناسب برای تخلیه ورق اکسین در مقصد نهایی موجود است و هزینه‌های مربوط به این تجهیزات را در نظر بگیرید. |
| آلیاژ و درجه کیفی | مشخص کنید که آلیاژ و درجه کیفی مورد نیاز شما چیست و آیا ورق اکسین ارائه می‌دهد یا خیر. | ||
قیمت این ورق
عوامل متعددی بر قیمت ورق اکسین تأثیر دارند، از جمله هزینه‌های تولید، نوسانات بازار ارز، هزینه حمل و نقل، ابعاد ورق‌ها، جنس آلیاژهای مواد اولیه، وزن ورق‌ها و سایر عوامل مرتبط. برای اطلاع از قیمت ورق ST37 اکسین و ورق ST52 اکسین، می‌توانید به وبسایت آهن اکس مراجعه کنید و یا با کارشناسان فروش این شرکت با شماره تماس 02134223 تماس بگیرید.
سخن آخر
ورق اکسین، همان ورق نورد گرم یا ورق سیاه است که برخلاف سایر ورق‌های سیاه موجود در بازار، دارای ضخامت و ابعاد گسترده تری است. این ورق‌ها به وسیله کارخانه‌ی فولاد اکسین اهواز تولید و عرضه می‌شوند، که به همین دلیل به ورق اکسین مشهور هستند. این محصول با دو آلیاژ ST37 و ST52 در دسترس است. ورق آهن فولاد اکسین اهواز با بهره گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته، تولید می‌شود و به عنوان یکی از با کیفیت‌ترین ورق‌های فولادی در داخل کشور و حتی در سطح خاورمیانه شناخته می‌شود.