چهارپهلو و انواع چهار پهلو چیست؟
پروفیل چهارپهلو (Square bar) نوعی پروفیل فولادی توپر و یکی از مواد بسیار پرمصرف در صنایع مختلف است. چهارپهلوها کاربردهای بسیاری دارد و در بسیاری از صنایع از ساختمان گرفته تا کاربردهای تزئینی استفاده‌های خودش را دارد. اما اصلا چهارپهلو چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ شما چقدر در مورد این محصول و کاربردها و ویژگی‌های آن اطلاع دارید؟ در این مقاله بیشتر این با این محصول پرکاربرد آشنا می‌شویم.
این محصول یکی از مقاطع فولادی پرکاربرد در صنایع مختلف است که به دلیل شکل هندسی خاص خود، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد. این مقطع فولادی به صورت یک میله با سطح مقطع مربعی شکل تولید می‌شود و در اندازه‌ها و ضخامت‌های متنوعی در بازار موجود است. چهارپهلوها به دلیل استحکام بالا، مقاومت در برابر خمیدگی و پیچش، و قابلیت جوشکاری و ماشینکاری آسان، در ساخت سازه‌های فلزی، ماشین‌آلات صنعتی، تجهیزات کشاورزی و بسیاری از کاربردهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برخی از مزایای چهارپهلوها
- استحکام خوب: استحکام مناسب چهارپهلو فلزی آن را برای کارهای صنعتی که مواد محکم و بادوامی نیاز دارند مناسب می‌کند. اغلب می‌توان از این کالا در ساخت و ساز و سازه‌های دائمی و نیمه دائمی استفاده می‌شود و تقاضای زیادی در خودروسازی و صنایع مشابه دارد.
- تطبیق پذیری: در مقایسه با سایر موادی که برای ساخت و ساز در دسترس هستند، چهارپهلو به دلیل استحکام و چکش خواری آن برجسته است. از کاربردهای سنگین گرفته تا سبک می‌توان از چهارپهلو بهره برد. همچنین امکان تغییر سایز و ابعاد، ترکیب مواد اولیه و روش ساخت را می‌توان تغییر داد تا چهار پهلو را برای پروژه‌های خاص مناسب کرد.
- قابلیت تبدیل به اشکال مختلف: چهارپهلو را می توان برای تولید اشکال مختلف بنا به نیاز استفاده کرد. قالب‌گیری و سوراخ کردن آن آسان است و چندین طرح متناسب با هدف شما تولید می‌کند. جالب است بدانید که از چهارپهلو می‌توان چندین نوع مهره، بست و پیچ را ساخت که خواص مناسبی داشته باشد.
- مقرون به صرفه بودن: کیفیت چهارپهلو و کاری که می توانند ارائه دهند، آنها را بسیار کاربردی کرده است و از آن جایی که روش ساخت آنها هم چندان سخت نیست، سبب می‌شود هزینه تمام شده خیلی زیاد نباشد. از چیزهایی که از انواع چهارپهلو ساخته شده‌اند می‌توانند برای سال‌ها دوام بیاورند و بازگشت سرمایه خوبی هم محسوب می‌شود.
روش‌های تولید چهار پهلو
روش تولید چهارپهلو مانند سایر مقاطع فولادی است. این مقاطع اصولا از شمش آهن تولید می‌شوند که محصولی نیمه خام و اولیه از فولاد است. بعد از تولید شمش، دمای شمش تا میزان معینی بالا می‌رود تا بتوان به آن شکل داد. بعد از این شمش فولادی تحت نورد قرار می‌گیرد. در این فرایند ضخامت فولاد تغییر می‌کند و طول آن افزایش می‌یابد که طی آن می‌تواند به شکل میلگرد، چهارپهلو و اشکال دیگر تغییر پیدا کند. برای این کار از دو روش نورد گرم و نورد سرد استفاده می‌شود که فرق عمده آنها همانطور که از نامشان هم پیداست دمای کاری است.
نورد گرم به دلیل دمای بالاتر راحت‌تر است و قیمت تمام شده پایین‌تری هم دارد، در عین حال قطعات تولید شده به این روش ممکن است تغییرات سطحی داشته باشند و رنگ ظاهری فولاد هم سیاه می‌شود که در عین داشتن خواص مناسب، آن را برای کاربردهایی که ظاهر فولاد پیدا باشد نامناسب می‌کند. علاوه بر این‌ها ابعاد و ضخامت بسته به کاربرد می‌تواند متفاوت باشد، همچنین فرایند‌های سطحی و پوشش دهی در صورت نیاز قابل اجرا هستند.
انواع چهارپهلو
شاید نام‌های ترانس، نرمال و فابریک را شنیده باشید و بپرسید این نام‌های چهارپهلو چیست و چه معنی خاصی دارد. چهارپهلو نرمال به مدلی گفته می‌شود که تاکنون به آن پرداختیم و صرفا از طریق نورد به دست می‌آید. چهارپهلو ترانس به مدل‌هایی گفته می‌شود که نسبتا کیفیت بهتری دارند و صافی سطح و در کل دقت ساخت آنها بالاتر است.
برای به دست آوردن این کیفیت سطحی خوب، عملیات سطحی مانند سنگ زنی و پولیش روی آنها انجام می‌شود که روی موارد دیگر معمولا انجام نمیگیرد یا با حساسیت کمتری صورت می‌گیرد. در نهایت باید به چهارپهلوی فابریک اشاره کنیم که معمولا به مواردی اطلاق می‌شود که از ترکیبات اولیه با خلوص بالاتر در آنها استفاده شده است و به همین دلیل هم آن را اصطلاحا فابریک می‌نامند.
بنابراین چهارپهلوها بر اساس جنس، روش تولید، و کاربرد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. برخی از انواع رایج چهارپهلو عبارتند از:
- چهارپهلو فابریک: این نوع مستقیماً از شمش فولادی تولید می‌شود و دارای سطحی صاف و یکدست است.
- چهارپهلو ترانس: این نوع از تغییر شکل دادن میلگردهای فولادی تولید می‌شود و دارای سطحی نسبتاً صاف است.
- چهارپهلو کششی: این نوع با کشیدن و نورد کردن چهارپهلو فابریک یا ترانس تولید می‌شود و دارای سطحی بسیار صاف و دقیق است.
- چهارپهلو ST37: این نوع از فولاد ST37 ساخته می‌شود و دارای استحکام و مقاومت خوبی است.
- چهارپهلو ST52: این نوع از فولاد ST52 ساخته می‌شود و دارای استحکام و مقاومت بالاتری نسبت به ST37 است.
- چهارپهلو آلیاژی: این نوع از فولادهای آلیاژی ساخته می‌شود و دارای خواص مکانیکی و شیمیایی ویژه‌ای است.
انواع چهارپهلو فابریک بر اساس جنس متریال
همانطور که تا این جای کار توضیح داده شد، چهارپهلو معمولا به مقاطع فولادی اطلاق می‌شود. با این وجود این شکل چهارگوش منحصر به فولاد نیست و از آلیاژ یا فلزات دیگر هم می‌توان چهارپهلو تولید کرد که هر یک خواص و کاربردهای خاص خودشان را دارند. از معروف‌ترین متریال مورد استفاده برای تولید چهارپهلو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خودرو
- تولید برق
- فرآوری مواد غذایی
- هوافضا
- تصفیه آب
- نفت و گاز
- صنایع دریایی
- ساخت و ساز
- مبلمان فضای باز
شمش فولاد: ماده اولیه تولید چهارپهلو
شمش فولاد (شمش آهن) (Steel billet) یکی از محصولات میانی در صنعت فولاد است که به عنوان ماده اولیه برای تولید انواع مقاطع فولادی، از جمله چهارپهلو، استفاده می‌شود. و به صورت یک بلوک مستطیلی شکل با سطح مقطع مربعی یا مستطیلی تولید می‌شود و دارای ابعاد و اندازه‌های مختلفی است.
سپس با استفاده از روش‌های مختلفی مانند ریخته‌گری مداوم و نورد گرم تولید می‌شود و سپس برای تولید مقاطع فولادی مورد نظر تحت فرآیندهای مختلفی قرار می‌گیرد.
کاربردهای پروفیل مربع
چهارپهلو به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، در صنایع مختلفی کاربرد دارد. برخی از کاربردهای رایج پروفیل مربع عبارتند از:
- ساخت سازه‌های فلزی: چهارپهلو در ساخت اسکلت فلزی ساختمان‌ها، پل‌ها، سوله‌ها و سایر سازه‌های فلزی استفاده می‌شود.
- صنایع ماشین‌سازی: در ساخت قطعات مختلف ماشین‌آلات صنعتی، مانند شفت‌ها، چرخ‌دنده‌ها و یاتاقان‌ها، استفاده می‌شود.
- صنایع خودروسازی: در ساخت قطعات مختلف خودروها، مانند شاسی، سیستم تعلیق و سیستم انتقال قدرت، استفاده می‌شود.
- صنایع کشاورزی: در ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات کشاورزی، مانند تراکتورها، کمباین‌ها و دروگرها، استفاده می‌شود.
- صنایع نفت و گاز: در ساخت تجهیزات و سازه‌های مورد استفاده در صنایع نفت و گاز، مانند دکل‌های حفاری، خطوط لوله و مخازن ذخیره، استفاده می‌شود.
